“Smrtonosni krastavci” u Evropi i Srbiji: primer (ne)konstruisanog društvenog problema
Apstrakt: Ovaj rad se u duhu teorije konstruisanja društvenih problema bavi fenomenom koji je tokom protekle 2011. uzburkao evropsku, ali i domacu javnost. Rad prati dešavanja u periodu od 23. maja, odnosno prve uzbune izazvane pojavom smrtonosne bakterije ešerihije koli u Nemackoj, od koje je umrlo oko pedeset osoba, i 10. juna, kada je evidentiran pravi uzrok epidemije, ali i period koji je usledio nekoliko meseci nakon rešavanja primarnog problema. Kao glavni prenosnik i izvor zaraze, u prvom naletu panike, pogrešno su identifikovani uvezeni krastavci španske proizvodnje, što je, pored straha izazvanih fatalnom bolešcu, pokrenulo i citavu kontroverzu oko pronalaženja krivca, kao i druge posledice. Kroz analizu datog fenomena, prema metodološkom postupku H. Blumera, koji nastanak društvenih problema prati kroz pet osnovnih faza procesa zajednickog definisanja1, uz osvrt na radove drugih autora koji se bave datom problematikom, na osnovu izvora nemackih, evropskih i domacih medija, rad ima za cilj utvrdivanje prirode datog problema i predstavljanje njegovih razlicitih aspekata i daljih tranformacija. Rad prati evoluciju ove situacije komparativno posmatrajuci razvoj slucčja u Evropi, odnosno u sredini bližoj žarištu same epidemije, i slucaja u Srbiji, odnosno efekta koji su na njega imale informacije iz Evrope. Na ovaj nacin posmatracemo različite elemente koji konstituišu jedan društveni problem, koji sadrži i elemente masovne panike, kao i mogucnosti koje se nude u daljem razvoju date situacije.
Ključne reči: društveni problem, masovna panika, urbana legenda, konstrukcija, transformacija, zaraženi krastavci, ešerihija koli, teorije zavere, ekonomska kriza