Preko Ilirije do Evrope
Apstrakt: Arheologija u Srbiji stekla je svoje disciplinarne obrise krajem 19. veka. Njeni osnivači, uglavnom obrazovani na visokoškolskim ustanovama nemačkog govornog područja i na postulatima onovremene nauke o starini (Altertumswissenschaft), preuzeli su i odgovarajuću recepciju antike. Prilikom preuzimanja pomenutih idejnih koncepata došlo je do svojevrsnog zamagljivanja – ali ne i potpunog nestanka – dotadašnjih narativa o antičkoj prošlosti, poput onog razvijenog u okvirima protoilirizma. Od svojih začetaka u humanističkim istorijama 16. stoleća, protoilirska ideja je tokom naredna četiri veka predstavljala okvir političkog delovanja, stožer identitetskih konstrukcija, ali i osnovu teritorijalnih pretenzija. U ovim pregnućima veoma važnu ulogu igrala je i antička prošlost. Upotrebom antičkih etnonima i toponima, političkih koncepata i istorijskih narativa zagovornici protoilirizma učestvovali su u smeštanju Balkana u vremensko-prostorne okvire moderne Evrope. Osvrćući se na obuhvatnost i razuđenost protoilirske ideje ovaj rad ukazuje na njenu ulogu u afirmisanju i/ili legitimisanju različitih interesa (ličnih, grupnih i dr.), kao i u formulisanju različitih identiteta na prostoru Zapadnog Balkana.
Ključne reči: recepcija antike, istorija discipline, protoilirizam, Balkan