FUDBALIZACIJA SEĆANJA NA BOŽIĆNO PRIMIRJE
Apstrakt: U ovom radu se analizira memorijalizacija istorijskog događaja iz Prvog svetskog rata poznatog kao „Božićno primirje”, u kome su vojnici suprotstavljenih strana na Zapadnom frontu 25. decembra 1914. godine spustili svoje oružje, pevali božićne pesme, međusobno razmenili poklone i igrali fudbal. Upravo je fudbal onaj aspekt neformalnog primirja koji je izabran i istaknut kao simbol mira i zajedničke ljudskosti prilikom materijalizacije kolektivnog pamćenja stotinu godina kasnije, čime je ovaj sport definisan kao univerzalni jezik koji prevazilazi sve kulturne i vremenske barijere. Predstavićemo više spomenika posvećenih ovom događaju, koji su podignuti u periodu između 1999. i 2015. godine u Belgiji, Engleskoj i Francuskoj, kao i značajne komemoracije održane u znak sećanja 2014. godine. U izradi spomenika učestvovala su građanska udruženja, škole, države, fudbalski klubovi i fudbalski savezi, a brojnim manifestacijama često su prisustvovali visoki državni zvaničnici i eminentni aktivni i penzionisani fudbaleri. Medijsko izveštavanje o stogodišnjici Božićnog primirja doprinelo je da priča postane poznata u široj javnosti i ovi spomenici su danas veoma posećena mesta sećanja i popularne turističke atrakcije, o čemu svedoči veliki broj fudbalskih lopti koji posetioci ostavljaju kraj njih. Kroz interpretaciju simbolizma i ritualne prakse prilikom obeležavanja stogodišnjice, kao i procesa nastanka i ceremonija otkrivanja spomenika, pokušaćemo da analiziramo politiku izgradnje kolektivnog sećanja u savremenom kontekstu i okruženju.
Ključne reči: memorijalizacija, Prvi svetski rat, Božićno primirje, antropologija fudbala, kultura sećanja