Od gospine papučice do hristovog venca: Morfosemantička analiza religijski motivisanih fitonima u francuskom, italijanskom i srpskom jeziku
Apstrakt: Narodni nazivi biljaka kao izuzetno raznovrstan sloj leksike svakog jezika predmet su proučavanja mnogih disciplina uključujući i lingvistiku. U radu se pomoću onomaziološke analize ispituju denominacijski postupci u imenovanju biljaka u francuskom, italijanskom i srpskom jeziku na morfološkom, semantičkom i motivacionom planu. Usled velikog značaja koji je čovek oduvek pridavao religiji, narodni nominator je u njoj nalazio brojne podsticaje za davanje imena biljkama. Zbog toga su u radu ispitivani religijski motivisani fitonimi koji sadrže hagionime Bogorodica, Bog i Hrist ili su sa njima u indirektnoj semantičkoj vezi. Rezultati istraživanja pokazuju da je pojam Bogorodica u sva tri jezika najčešći izvor motivacije, kao i da se ispitivani fitonimi odnose u najvećoj meri na lekovite biljke. Metaforička denominacija vršena je na osnovu morfoloških ili upotrebnih karakteristika biljaka i mnogih predanja u kojima se pojedine biljne vrste dovode u vezu sa ispitivanim hrišćanskim pojmovima. Poređenjem fitonima u ova tri jezika ustanovljeno je da se u francuskom i italijanskom oni često kreiraju na morfološki i semantički sličan ili isti način, dok se srpski u tom pogledu izdvaja. Uzroci ovakvog stanja leže u različitoj strukturi romanskih (analitičkih) u odnosu na slovenske (sintetičke) jezike, ali i u specifičnostima zapadnoevropske i južnoslovenske kulture i civilizacije.
Ključne reči: fitonimija, morfosemantička analiza, onomaziološka motivacija, religijski sadržaji, metaforizacija