ORIJENTALNO DOBA U KULTURI SEĆANJA SEFARDA U BEOGRADU IZMEĐU DVA SVETSKA RATA
Apstrakt: Sefardi su se, nakon progona s Iberijskog poluostrva (1492), naselili u velikom broju na prostore Osmanskog carstva, a u Beograd nakon 1521. godine, pošto je grad pao pod osmansku vlast. Administrativno i političko uređenje Osmanskog carstva omogućilo je beogradskim Sefardima, kao i drugim nemuslimanima, da vekovima žive pobožno i patrijarhalno u zasebnoj mahali. Oni su bili tesno povezani rodbinski i poslovno s drugim sefardskim zajednicama širom Carstva, a samo površno s predstavnicima muslimanske vlasti i pripadnicima drugih versko-etničkih grupa koje su živele u njihovom neposrednom susedstvu. Promene su nastale tek u XIX veku, nakon uspostavljanja srpske nacionalne države, kada je započela sve intenzivnija modernizacija beogradske jevrejske zajednice. U ovom članku razmatra se kako su orijentalno doba i njegove tekovine ostali zabeleženi u tekstovima koji govore o prošlosti beogradskih Sefarda. Korpus čine sačuvane jevrejske publikacije koje su izlazile između dva svetska rata na srpskom jeziku. One svedoče o specifičnosti sećanja beogradskih Sefarda, ali i o sličnostima koje ona pokazuju kako s diskursima balkanskih suseda, tako i modernih jevrejskih autora.
Ključne reči: kultura sećanja, komunikativna i kulturna sećanja, Jevreji (Sefardi, Aškenazi), Jevrejska mahala (Jalija), Beograd pod osmanskom vlašću