Smrt u Кrčmaru: prilog kvantifikaciji žrtava pandemije španskog gripa 1918. godine
Apstrakt: Pandemija španskog gripa je 1918. i 1919. godine zahvatila celu planetu, nezaobišavši ni civilno stanovništvo u okupiranoj Srbiji niti vojnike na Solunskom frontu. Iako je influenca odnela brojne žrtve, njen razvoj i posledice su u istoriografiji skoro potpuno zanemareni. Cilj rada je da prvo ukaže na tok epidemije a potom da primerom kvantifikacije žrtava registrovanih na teritoriji sedam sela parohije crkve u selu Krčmar kod Valjeva ukaže i na njenu pogubnost. Analiza upisa u Knjigu umrlih je ukazala da je za dva meseca trajanja epidemije umro 141 meštanin (4,47% populacije), što je skoro jednako broju umrlih od svih mogućih uzroka tokom 33 meseca: u celoj 1917, prvih 9 meseci 1918. i celoj 1919. godini. Pored toga registrovan je i veći broj umrlih među ženskim delom populacije, ali se to može pripisati smanjenju broja muškaraca zbog prethodnih višegodišnjih ratnih okolnosti.
Ključne reči: epidemija 1918, pandemija, španski grip, španska groznica, infuenca, Valjevo, Krčmar