Kako je moguća arheologija religije?
Apstrakt: Tekst govori o epistemološkim problemima i dilemama vezanim za pokušaj da se arheološkim putem istražuje religijski život u praistoriji. U nizu poteškoća, kako teorijskih tako i praktičnih, koje stoje na putu nastojanju da se na bazi arheoloških ostataka diskutuje o religiji u prošlosti, ovom prilikom biće razmotren generalni problem: da li je i kako moguća arheologija religije? Pomenuta dilema bila je povod niza diskusija koje su pokrenute tokom poslednjih decenija 20. veka, pretežno u okviru anglofone arheološke zajednice. U tradiciji ovdašnje arheologije, jugoslovenskog i postjugoslovenskog perioda, dilema u vezi sa pomenutim pitanjem praktično da nije ni postojala, kao što ni sam religijski život praistorijskih stanovnika ovog područja nije bio tema neposrednog interesovanja. S tim u vezi, rad ima za cilj da, referišući na diskusije koje su proteklih decenija vođene u okviru šire arheološke zajednice, podstakne na razmišljanje o mogućnostima i nemogućnostima istraživanja i razumevanja religijskog života u praistoriji. Primeri odabrani da ilustruju probleme koji se pojavljuju u nastojanju da se istraži religijski život u praistoriji potiču iz mlađe praistorije centralnog Balkana.
Ključne reči: praistorija, religija, ritual, posmrtni ritual, holizam, praksa