Uticaj Johanesa Fabijana na Kloda Levi-Strosa
Apstrakt: Johanes Fabijan, jedan od ključnih unutardisciplinarnih afiniteta autora zasnivača postmoderne antropologije, u svojim eksplicitno teorijskim radovima konstruisao je specifičan pogled na strukturalizam Kloda Levi-Strosa, koji je u reinterpretaciji kritičkih antropologa fundamentalno uobličio istoriju antropološkog poststrukturalizma. Kako bi objasnio da konstituisanje predmeta istraživanja samim istraživanjem, odn. "izmišljanje predmeta antropologije" treba da zadobije status krucijalnog problema antropološke metodologije, imputirao je Levi-Strosu rigidnu i amatersku prekoncepciju istraživanja u prirodnim naukama kao inherentno pozitivističku. Takvom imputacijom implicirana opozicija strukturalizam/postrukturalizam = pozitivizam/postpozitivizam trajno je uobličila rasprave o realizmu u kritičkoj antropologiji, koje su dovele do apsurdnih ishoda. Najvažniji među njima bio je navodno "antirealistički" karakter postmoderne antropologije, kao direktnog derivata kritičke antropologije, koja – budući svesna da istraživanje kreira realnost – sada nekako moralnije i manje represivno učestvuje u igrama znanja/moći. Radost otkrića tog metodološkog opšteg mesta konstituisanja proučavanog samim istraživanjem, predstavljala bi tek kuriozitet, budući i sama česta pojava, da u ovom slučaju unutardisciplinarne razmene nije došlo do diskreditacije čitavog metodološkog paketa povezanog sa strukturalizmom. Paradoksalno, upravo bi očuvanje reali- stičkog, radikalno antipozitivističkog strukturalnog metoda omogućilo ostvarenje kulturno-kritičkih ambicija istraživačkog programa postmoderne antropologije, da metod nije nevešto kontaminiran ovom lančanom socijalno-aktivističkom reinterpretacijom koja je prevenirala same ciljeve koje je namerila da ostvari.
Ključne reči: istorija antropologije, antropologija antropologije, Johanes Fabijan, Klod Levi-Stros, strukturalizam, poststrukturalizam, pozitivizam, postpozitivizam, realizam, kritička antropologija, postmoderna antropologija